امامزاده اسماعیل شناط ابهر بنایی است که در غرب شناط ابهر واقع شده‌است و از بناهای دیدنی و گردشگری ابهر است.
این بنا مدفن اسماعیل است که بنابراقوال تذکره‌نویسان، نسب وی به اسماعیل بن ابو محمد جعفربن اسماعیل بن ابو علی حسن بن ابو علی محمد بن عبدالله بن احمد بن عبدالله علی بن الحسین بن زیدبن الحسن بن علی بن ابی طالب می‌رسد.
در برخی از تذکره‌ها آمده‌است که دفنامامزده اسماعیل در اوایل قرن ششم هجری بوده، لکن سبک معماری نشان دهنده احداث بنا در قرن نهم هجری است و تزئینات هم مربوط به دوره صفویه است.
معرفی امامزاده اسماعیل شناط ابهر
سفر با اهداف مذهبی از کهن ترین زمان ها رونق داشته است، به طوریکه امروزه ایده گردشگری مذهبی، از طریق استنباط از انگیزه های گردشگر، ایجاد می شود.
زیارت پدیده ای مذهبی و انگیزه گردشگر مذهبی تعریف می شود، که در آن، فرد یا گروه در سفر به محلی متعلق به فرقه ای خاص، به دنبال شفاعت از خدا و قدیسان آن مکان در مجموعه ای از شرایط است.
در ایران با توجه به اینکه امامزادگان زیادی وجود دارد، این نوع سفر از رواج زیادی برخوردار است، یکی از این امامزادگان، امامزاده اسماعیل شناط ابهر به شمار می رود. امامزاده اسماعیل بنایی است که در غرب شناط ابهر قرار دارد که مدفن اسماعیل به شمار می رود.
بنابر اقوال تذکره‌نویسان، نسب وی به اسماعیل بن ابو محمد جعفربن اسماعیل بن ابو علی حسن بن ابو علی محمد بن عبدالله بن احمد بن عبدالله علی بن الحسین بن زیدبن الحسن بن علی بن ابی طالب می‌رسد.
بنای این عمارت با توجه به معماری آن مربوط به قرن نهم هجری و تزئیناتش هم مربوط به دوره صفویه است.
نخستین بار نام او را علامه نسابه سید ابوطالب مروزی از اعلام قرن هفتم هجری در کتاب انسابش ذکر می کند و می نویسد او یک پسر به نام ابوزید جعفر داشت که معروف به سرآهنگ (سید بزرگ) بود.
از آنجایی که یکی از چشمانش نابینا بود به او ابو زید الاعمی می گفتند.
ثبت ملی امامزاده اسماعیل شناط ابهر
این بنا تحت شماره ۱۰۱۴ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است
معماری ساختمان امامزاده اسماعیل شناط ابهر
پلان این بنا از داخل به صورت هشت ضلعی و از داخل مربعی شکل است و آن را کاملا از آجری ساخته اند و گنبد زیبایی بر فراز آن به چشم می خورد که از نوع دو جداره است.
در چهار ضلع اصلی آن، چهار ایوان قوس جناغی با ورودی هایی به داخل شبستان دیده می شود.
تزئینات این ایوان ها شامل مقرنس ها، کار بندی های گچی و گره سازی می شود و در قسمت بالای ورودی ها در هر ضلع، پنجره ی چوبی پر کار و زیبایی کار تعبیه شده است.
چهار ضلع دیگر بنا از بیرون با طاق نماهایی نماسازی شده که در وسط هر کدام، کلمه‌ی «الله» و «محمد» را نگاشته اند.
تزئینات داخل بنا با استفاده از گچکاری در آئینه کاری انجام شده است که شامل گل و بوته و طرحهای اسلیمی و جانوری و رنگ و گره سازی می شود.
دور تا دور بنا، با خط ثلث جلی سوره جمعه را نوشته اند. بر فراز شبستان بنا، گنبد بسیار زیبایی به سبک دو پوش با قوس پنج و هفت با ساقه ی بلند دیده می شود.
پوشش گنبد توسط کاشی و به رنگ های سفید، مشکی، زرد و سبز اجرا شده است. در این پوشش، علاوه بر کتیبه‌ی خط کوفی نام «علی»، طرح های هندسی نیز کار شده است.
راه های دسترسی به امامزاده اسماعیل شناط ابهر
برای رفتن به امامزاده اسماعیل شناط ابهر میتوان از هر جای ابهر تاکسی های خطی ابهر را سوار شد و در منطقه شناط جلوی امامزاده اسماعیل شناط ابهر پیاده و به امامزاده دسترسی پیدا کرد.
جاهای دیدنی و گردشگری ابهر در اطراف امامزاده اسماعیل شناط ابهر
